Site İçeriği

---

Konuşma ve dile özgü gelişimsel bozukluklar çocukluğun yaygın gözlenen nörogelişimsel rahatsızlıkları arasında yer alır. Bu nedenle DSM-5’te “Nörogelişimsel Bozukluklar” kümesi içinde ‘İletişim Bozukları’ ana başlığı adıyla bulunmaktadırlar. Konuşma ve dile özgü gelişimsel bozukluklar genellikle konuşma gecikmesi, sesletim güçlükleri, konuşma akıcılığında bozulma ve dili sosyal iletişim aracı olarak kullanmadaki yetersizliklerle karşımıza gelmektedir. Ancak, konuşma ve dile yönelik güçlükler diğer nörogelişimsel bozuklukların ve nörolojik hastalıkların sonucu da olabilmektedir. Bundan dolayı konuşma ve dile ait güçlükleri olan çocukların özellikle küçük yaşlarda tanımlanması, ayırıcı tanısının yapılması ve yapılacak müdahalelerin planlanması önemlidir. 

Konuşma Gecikmesi Nedenleri

· Zihinsel engellilik

· İşitme kaybı

· Maturasyonel dil gecikmesi

· Özgül dil bozukluğu

· Bilingualizm

· Psikososyal yoksunluk

· Otizm spektrum bozukluğu

· Seçici konuşmazlık

· Serebral palsi   

Özgül Dil Bozukluğu

Özgül dil bozukluğu olan çocuklar; yaşları ve gelişim düzeylerinden beklenen beceri düzeyinde kelimeler ve cümleler ile düşüncelerini ifade etmekte güçlük yaşarlar. Bu çocuklar kısıtlı sözcük dağarcığı ile konuşmaya çabalarlar; grameri bozuk ve kısa cümleler kurarlar. Sıklıkla durumlarını tanımlamak için yaptıkları konuşmalar bütünlükten yoksun ve karmaşıktır. Sıklıkla dil becerileri yönünden yaşlarından daha küçük algılanırlar. Bu çocuklar yaşıtları ile kıyaslandığında sözcükleri anlamaları ve sözcük belleklerinin gelişimi gecikmiş olabilir.

Özgül dil bozukluğunda beklenen yaşta konuşmanın gelişiminde yetersizlikler gözlenir. Bu çocuklar normal zekaya ve normal işitmeye sahiptir. Hafif-orta derecede yetersizlik gözlenen vakalarda düşüncelerin ve isteklerin konuşmaya çevrilmesinde beceri yoksunluğu söz konusudur. İlaveten bu çocukların başkalarının konuştuklarının anlaması yaşına uygundur. Oysa ağır derecede dil-konuşma yetersizliği gösterenlerde ifade edici dildeki yoksunluklar yanında sözcükleri, cümleleri ve özgül birtakım sözcükleri anlamakta güçlük vardır. Ayrıca, ağır derece klinik şiddet gösterenlerde seslerin ayırt edilmesi, hızlı ses değişikliklerini fark etme, seslerin ve sembollerin birleştirilmesi ve seslerin sıralamasını hatırlama gibi temel işitme işlemi becerilerinde eksiklikler ve yetersizlikler gözlenebilmektedir.